Wat zijn de regels en waar precies gelden ze?

Het decreet Integraal Waterbeleid bepaalt dat er geen bodembewerkingen mogen plaatsvinden tot op 1 meter afstand vanaf de bovenste rand van het talud van alle oppervlaktewaterlichamen. Samen met het verbod op het gebruik van bestrijdingsmiddelen en het verbod op het gebruik van meststoffen (uitgezonderd bemesting door rechtstreekse beweiding) ontstaat een strook van 1 meter die geen oogstbare teelt kan voortbrengen noch als grasland gescheurd mag worden. Dit is de zogenaamde ‘teeltvrije zone’. 

Wat is een wateroppervaktelichaam? Een kaart opgemaakt van waterlopen (uit de Vlaamse Hydrografische Atlas) en grachten (opgenomen in het Grootschalig Referentiebestand) toont waar je de teeltvrije zone zeker moet respecteren. Deze kaart wordt jaarlijks geactualiseerd en kun je raadplegen op het e-loket van het Departement Landbouw en Visserij. Ze is ook terug te vinden op de afdrukplannen van de verzamelaanvraag. 

De teeltvrije zone blijft wel deel uitmaken van de rest van het perceel. De bemestingsnormen gelden dus nog steeds voor de volledige oppervlakte van het aangegeven perceel.

Hoe beheer ik de teeltvrije zone optimaal?

Op de percelen waar de regelgeving al goed wordt nageleefd, ontwikkelt zich doorgaans spontaan een strook met grassen en kruiden. In geval van probleemkruiden in de 1-meter teeltvrije zone mag je geen gewasbeschermingsmiddelen gebruiken, ook niet om bv. akkerdistel plaatselijk te bestrijden. De enige optie om de strook te beheren is maaien. De teeltvrije zone mag je gedurende het hele jaar maaien, maar je doet dat bij voorkeur vóór de probleemkruiden in zaad komen.

Om te maaien kan je een klepelmaaier of een schijvenmaaier (eventueel met afvoer) gebruiken. Met een smalspoortractor met 'side shift maaier' of klepelmaaier op arm kun je ook maaien als de teelt op het veld staat, zoals bij mais en aardappelen.

Door het maaisel af te voeren, zorg je er voor dat de strook verder verschraalt of dat je op zijn minst de aanvoer van nutriënten, die van het land afspoelen, tegengaat. Je mag het maaisel dus niet laten liggen, want dan gaat het effect teniet. Je moet het afvoeren of op voldoende afstand van de teeltvrije zone op het perceel brengen. Zo verarm je de teeltvrije zone en krijgen probleemkruiden minder kans. Met een doordacht maaibeheer put je  hardnekkige wortelstokonkruiden uit en krijg je een stabiele grasvegetatie met bloeiende kruiden. Na verloop van tijd zal je maar één keer per jaar moeten maaien.

Wil je het maaisel afvoeren, maar heb je geen geschikte machine? Neem dan contact op met Boerennatuur Vlaanderen via info@boerennatuur.be. Met {beek.boer.bodem} bieden we deze dienst aan een voordelig tarief aan landbouwers met percelen in het projectgebied.

Wat met vergroening en beheerovereenkomsten?

Als je meer dan 15 hectare bouwland bewerkt, dan moet je over minstens 5% ecologisch aandachtsgebied (EAG) beschikken om aanspraak te kunnen maken op de gangbare landbouwsubsidies. Een bufferstrook langs een waterloop of een akkerrand (eventueel langs een waterloop) komt in aanmerking als EAG. Heb je al een beheerovereenkomst afgesloten voor de strook, dan telt die mee als EAG maar krijg je een aangepaste vergoeding.

Wie naast de waterloop al een grasstrook heeft aangelegd in uitvoering van een beheerovereenkomst randenbeheer, voldoet meteen ook aan de voorwaarden rond de teeltvrije zone. De teeltvrije zone maakt immers integraal deel uit van de strook Waardoor je geen aparte registratie nodig hebt. De oppervlakte van de teeltvrije strook telt mee voor de beheerovereenkomst en heeft dus geen gevolgen voor de beheervergoeding.

Meer info

Nog vragen over de teeltvrije zone?

(1)   Surf naar de site van de Vlaamse Landmaatschappij

(2)   Neem contact met info@boerennatuur.be