Hoe verloopt een kerkentraject?

In een kerkentraject neem je samen met je inwoners de toekomst van je kerk in handen. In een traject van één jaar kom je tot een gedragen en budgettair becijferd voorstel.

Ben je geselecteerd voor een begeleid en gesubsidieerd bestemmingsonderzoek dan kan je, via een raamovereenkomst van de provincie Antwerpen, een multidisciplinair team aanstellen.

Dit team van architecten en participatiemedewerkers komt samen met de adviseur Kerken van de provincie ter plaatse. We begeleiden je van begin tot eind, steeds in nauwe samenwerking met een lokale kerngroep en een lokale beleidsgroep die de knopen doorhakt.

Een lokale kerngroep is een groep van geëngageerde inwoners die mee nadenken – bij voorkeur zo vroeg mogelijk in het proces – over het traject. Ze doen dit in partnerschap met de adviseur Kerken van de provincie, het multidisciplinair team, de contactambtenaar van jouw gemeente en de bevoegde schepen. Ook medewerkers van de kerkfabriek, het kerkbestuur en het bisdom kunnen het team versterken.

In cocreatie ga je in 3 stappen – verkennen, bedenken en doen – aan de slag.

Verkennen

1. Observeren

In een eerste fase verzamelen we zo veel mogelijk informatie om de situatie rond het kerkgebouw in zijn geheel te verkennen. Dit omvat verschillende aspecten zoals: Welke noden en behoeften spelen er in het dorp of de wijk en bieden kansen voor het kerkgebouw? Wat is de staat van het gebouw? Wat zijn de krijtlijnen van het bisdom? Welke ontwikkelingen spelen er in de ruime omgeving?

Elk traject begint dus met een grondige analyse. Die bestaat uit verschillende onderzoeken zoals dorp- of wijkanalyse, analyse van erfgoedwaarden, bouwtechnische en ruimtelijke analyse.

We organiseren een startmoment voor geïnteresseerde inwoners.

2. Definiëren

In de tweede fase maken we een synthesenota die uit de grote hoeveelheid ingewonnen informatie de eigenheid van het kerkgebouw en de belangrijkste uitdagingen voor de kerk en het dorp of de wijk destilleert. Ze vormt de sleutel voor een succesvolle her- of nevenbestemming van het kerkgebouw.

Bedenken

3. Ideevorming

Op basis van de synthesenota komt de lokale gemeenschap tot concrete oplossingen en ideeën. In 4 werksessies, en eventueel een inspiratieuitstap, brainstormen we over aanknopingspunten en kansen. Na de sessies liggen er realistische ideeën voor een toekomstige invulling op tafel.

4. Prototype

De ideeën uit de werksessies verwerken we tot 3 ontwerpscenario’s met aanduiding van verschilpunten op vlak van functionaliteit, exploitatie- en investeringskost. Op een toonmoment kunnen alle geïnteresseerden feedback geven.

Het multidisciplinair team werkt één ontwerpscenario uit in een eindrapport met bijhorende kostenraming en formulering van de randvoorwaarden omtrent de haalbaarheid van project.

Doen

5. Testen

In deze fase test je je idee uit in de praktijk. Via een raamovereenkomst kan de kerngroep zich hierin laten begeleiden. In een viertal sessies (bijvoorbeeld 1 keer per maand) wordt de kerngroep op weg geholpen om de neven- of herbestemming effectief te realiseren: Hoe krijgen we financiering rond? Welke competenties ontbreken er in onze groep? Welke beheersstructuur is het meest geschikt voor ons concept? Welke goedkeuringen hebben we nodig? …

Zijn er in je testfase al infrastructurele aanpassingen nodig? De provincie subsidieert investeringsprojecten. 

Sint-Jozef kiest voor testfase
Een testfase zorgt ervoor dat je idee zichtbaar wordt, ook al heeft het misschien nog niet de vorm die je zou willen. Begin klein, evalueer geregeld en verbeter je concept. Voor je het weet, bieden er zich grote kansen aan. De kerk van Sint-Jozef werd bijvoorbeeld een afhaalpunt voor de Buurderij.

6. Uitvoeren

In de uitvoeringsfase kan het multidisciplinair team een projectdefinitie voor je opstellen. De projectdefinitie beschrijft de ontwerpopgave die in een volgende fase door een opnieuw aan te stellen ontwerper, moet uitgewerkt worden.

Om het financiële plaatje rond te krijgen, ondersteunt de provincie je met een subsidie.

Grenzeloos Braken start op
Om een her-of nevenbestemming uit te voeren, heb je kartrekkers nodig. In Braken hervormde de kerngroep zich tot een autonome vzw ‘Grenzeloos Braken’, waarin diverse stakeholders betrokken zijn. De vzw onderhoudt een goede dialoog met de gemeente. Vandaag neemt ze vooral de aanpassingswerken aan de kapel in handen, maar in de toekomst neemt ze ook het beheer en de uitbating voor haar rekening.

Meer info, een budgetinschatting of meteen aan de slag?

Contacteer ons via kerken@provincieantwerpen.be of meld je aan voor een begeleid en gesubsidieerd bestemmingsonderzoek.