Alles over ecosysteemdiensten
Ecosysteemdiensten zijn van essentieel belang voor een veilige en leefbare omgeving. Maar wat betekent dit precies? Wat verstaan we onder een ecosysteem? En welke diensten kan een ecosysteem leveren?
Van levensbelang
Bestuiving ecosysteemdiensten
Ecosysteemdiensten zijn de voordelen die wij (de mensen) van de natuur (ecosystemen) ontvangen. De erkenning dat de natuur aan de mens verschillende diensten levert, komt al van de Griekse wijsgeer Plato. Hij begreep dat ontbossing kan leiden tot bodemerosie en het droogvallen van bronnen. Vanaf het begin van de mensheid maken we deel uit van, en zijn we afhankelijk van, ecosystemen. De jager-verzamelaar was voor voedsel en bescherming helemaal afhankelijk van producten uit de natuur. Als moderne mens passen we onze omgeving aan om te voldoen aan onze behoeften, maar toch zijn ook wij nog afhankelijk van de ecosystemen rondom ons. Denk maar aan ons voedsel, verkoeling op warme dagen, bestuiving door insecten, bescherming tegen overstromingen, zuivere lucht, groene ruimte voor recreatie.
Wat zijn ecosysteemdiensten?
Naast de grote problemen waarbij natuur kan bijdragen aan oplossingen (zoals droogte en opvang van CO₂) en waarvoor we nood hebben aan grote, vitale natuurkernen, bekijken we ecosysteemdiensten heel ruim. Het hele landschap is een geheel van ecosystemen waartoe ook akkers, dorpskernen, bomenrijen, grachten ... horen. Vaak kunnen deze kleine groene elementen heel veel diensten leveren omdat ze voorkomen vlakbij waar mensen wonen, werken en recreëren.
Denk maar aan een bomenrij. Die levert ons:
- schaduw en afkoeling tijdens hete dagen;
- luchtzuivering door de opvang van fijn stof;
- een schuil- en rustplaats voor dieren die helpen bij bestuiving of plaagbestrijding;
- windvang voor de achtergelegen percelen;
- een verhoogd welzijn, gewoon al door het zicht op groen;
- een aanknopingspunt voor vleermuizen die hun weg zoeken in het landschap;
- hout dat gebruikt kan worden om een naburige school te verwarmen;
- een geluidsbuffer voor een achterliggende weg.
Ecosysteemdiensten zijn dus essentieel voor een goede levenskwaliteit.
3 soorten diensten
We kunnen ecosysteemdiensten opdelen in 3 grote categorieën: producerende, regulerende en culturele diensten.
De producerende diensten zijn het meest zichtbaar: houtproductie, voedselproductie, drinkwaterproductie.
De regulerende diensten zijn alle diensten die op de achtergrond werken. Ze zijn vaak niet zo zichtbaar, tenzij we ze verliezen. Een goede bodemkwaliteit, opslag van CO₂, waterinfiltratie, waterretentie, luchtzuivering ... In welke mate de diensten worden geleverd, hangt erg af van de plaats in het landschap, de kenmerken ervan en het landgebruik. Vaak zijn er heel wat kansen om die diensten te vergroten door gebieden multifunctioneel in te richten of de juiste plaats in het landschap te kiezen.
De culturele diensten zijn alle diensten die (on)rechtstreeks op de mens invloed hebben: een betere gezondheid door een groene woonomgeving, hogere woningprijzen, gebieden voor recreatie, erfgoed …
Elk onderdeel van een landschap is een ecosysteem dat in verbinding staat met de rest van het landschap. En elk onderdeel kan specifieke ecosysteemdiensten leveren, zoals op het landschapsbeeld hierboven is geïllustreerd.
- Functie
- Adviseur Biodiversiteit, Trage Wegen en Ecosysteemdiensten
- Telefoon
- 03 240 59 83