Brochurereeks Archeologie in de provincie Antwerpen
Ontdek onze erfgoedbrochures in de digitale kiosk. Leest u een brochure toch nog liever op papier? Deze kunnen zo lang de voorraad strekt besteld worden via erfgoed@provincieantwerpen.be of telefonisch via 03 240 64 14.
Deze brochures zijn nog steeds beschikbaar. Voor onze nieuwe reeks archeologische brochures ontdek de reeks Uit het depot
Lier-Duwijck: drieduizend jaar boeren aan de beek
Deze brochure belicht de resultaten en vondsten van het archeologisch onderzoek in Lier-Duwijck. Archeologen troffen hier tussen 2010 en 2012 resten aan van jagers-verzamelaars uit het mesolithicum en bewoningssporen uit de ijzertijd, de Romeinse periode en de volle middeleeuwen.
Laakdal-Oost-Molenveld: middeleeuwse boerderijen tussen de Grote en Kleine Laak
Op de terreinen van de verkaveling Oost-Molenveld werden 1500 archeologische sporen geregistreerd. Verspreide paalkuilen en afvalkuilen wijzen op bewoning uit de late ijzertijd. Het leeuwendeel van de vondsten dateert echter uit de volle middeleeuwen en wordt besproken in deze brochure. In de rand helderen we meteen een eeuwenoude burenruzie tussen de pastoors van Vorst en hun buren op!
Nijlen-Mussenpad: vroegmiddeleeuwse metaalverwerking op het Kempense platteland
In deze brochure lees je het verhaal over het archeologisch onderzoek aan de verkaveling Mussenpad 2. Verspreid over de vindplaats werden honderden archeologische sporen opgetekend: een gracht, een mogelijke weg, twee waterputten, meer dan honderd kuilen en tweehonderd paalsporen. Naast de vondsten uit de late brons - vroege ijzertijd en de vroeg-Romeinse periode vallen vooral de restanten uit de vroege en late middeleeuwen op.
De Sint-Martinuskerk van Duffel: de bewogen geschiedenis van een parochiekerk
Deze brochure illustreert 14 eeuwen geschiedenis van het Nete-dorp Duffel en het daarmee verbonden architecturale verloop van de beschermde Sint-Martinuskerk. De bouwgeschiedenis werd onder meer beïnvloed door verschillende oorlogen en ook het provinciebestuur van Antwerpen heeft er zijn aandeel in gehad. Daarnaast belicht de brochure ook leuke weetjes, zoals de oorsprong van het woord 'induffelen'.
Broechem-Nierlender: het Merovingisch grafveld
Deze brochure en vertelt over het grootste gekende grafveld uit de tijden van de Merovingen dat we in Vlaanderen kennen. Op een boeiende manier en met veel illustraties gaan de auteurs in op het onderzoek van deze vindplaats. In 2012 zijn de vondsten van dit grafveld als eerste archeologische collectie opgenomen in het zogenaamde ‘topstukkendecreet’, een primeur.
Ranst-Zevenbergen: Kelten en Romeinen tussen kerk en kasteel
Deze brochure geeft een overzicht van het archeologisch onderzoek op de verkaveling Boswijk. Hier kwam in 2008 een site met vondsten uit het neolithicum, de bronstijd, de ijzertijd en de Romeinse periode aan het licht.
Het arresthuis in Mechelen: van randgeval tot lieu de mémoire
Archeologisch onderzoek uit 2010 betrof de site van het voormalige arresthuis aan de noordrand van Mechelen. Deze archeologiebrochure onthult de rijke geschiedenis van dit domein en bewijst voor het eerst de aanwezigheid van middeleeuwse pottenbakkers.
Beerse-Krommenhof: middeleeuwers op en rond bronstijdgrafheuvels
Deze brochure behandelt een uitzonderlijke vindplaats aan het Krommenhof in Beerse. Een uitgestrekt grafveld uit het tweede millennium voor Christus, dat in de vroege middeleeuwen hergebruikt is als begraafplaats, werpt een nieuw licht op de lokale geschiedenis.
Zoersel - Zoerselbos: sporen van houtskoolbranders in een oud-bos
In het Zoerselbos werden er restanten van houtskoolmeilers teruggevonden. Deze brochure gaat in op de waarde van dit bos- en natuurgebied en op de houtskoolmeilers en houtskoolproductie in het Zoerselbos.
Kontich-Duffelsesteenweg: ijzertijdcrematies onder een verkaveling
In 2007 werd na lange tijd nog eens een groot urnenveld in Vlaanderen opgegraven. Deze brochure belicht de resultaten van dat onderzoek. De gedetailleerde studie van de vondsten geeft een inzicht in de verrassend lange gebruiksduur en de ontwikkeling van het grafveld, in de gehanteerde begravingsrituelen en in de leeftijd, het geslacht en de ziekten van de overledenen.
Bornem-Wintam: baggervondsten bij de aanleg van de zeesluis
De aanleg van de zeesluis in Wintam bracht honderden dierenresten en archeologische voorwerpen tevoorschijn. Deze brochure geeft een algemeen overzicht van de brede waaier aan vondsten en gaat daarna in op enkele uitzonderlijke voorwerpen uit de steentijd, de bronstijd en de Romeinse periode.
Boom-Krekelenberg: een erfenis uit de ijzertijd
Een opgraving op de Krekelenberg in Boom bracht huisplattegronden en bijhorende erfstructuren van de vroege ijzertijd tot de Romeinse periode aan het licht. De brochure zoomt in op de bewoningssporen, maar schenkt ook aandacht aan de resultaten van het vegetatieonderzoek en aan de recente steenbakkerijactiviteiten op de site.
Edegem-Buizegem: vierduizend jaar begraven en cremeren
Archeologisch onderzoek in het centrum van Buizegem, een gehucht van Edegem, leverde boeiende ontdekkingen op: funeraire monumenten en graven uit 4 verschillende perioden. Het oudste monument, een neolithische grafheuvel, is meer dan 4000 jaar oud. Deze werd in de ijzertijd de basis van een zogenaamde vorstengrafheuvel. Uit de Romeinse periode dateren 4 brandrestengraven. De jongste graven zijn gevonden rond de verdwenen dorpskerk en zijn ‘slechts’ 700 jaar oud.
Rumst Molenveld: Romeinse nederzetting, Romeins kamp
De brochure gaat in op de Romeinse aanwezigheid op het Molenveld in de gemeente Rumst. Al sinds de 19de eeuw is deze plaats gekend voor zijn archeologische vondsten. Het is pas met de opgravingen van 1987 tot 1996 dat de aanwezigheid van een Romeinse nederzetting en een militair kamp van de Romeinse cavalerie overtuigend aangetoond werd.
Het Mechelse Steen: een laatmiddeleeuwse gevangenis op de Grote Markt
De brochure gaat in op het onderzoek van het Steen, de laatmiddeleeuwse stadsgevangenis van Mechelen. In 2002 legden opgravingen door de Mechelse stedelijke dienst Archeologie op de Grote Markt de resten bloot van een vierkante toren. De combinatie van archeologisch, historisch en natuurwetenschappelijk onderzoek werpt een blik op het gevangenisleven rond 1300 en levert verrassende resultaten op.
De verzameling Zimmermann (1918): militaire luchtfoto's van Beveren tot Oud-Turnhout
De verzameling Zimmermann is het resultaat van drie militaire vluchten die in januari 1918 werden uitgevoerd vanaf Fort Sint-Marie op de linkeroever van de Schelde tot het centrum van Turnhout. De luchtfoto’s werpen een nieuw licht op de verdedigingswerken ten noorden van Antwerpen en langs het kanaal Turnhout - Schoten net vóór en tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Meer-Zwaluwstraat: een ijzertijdnederzetting bij de Mark
Deze brochure belicht de opgraving aan de Zwaluwstraat in Meer van een mooi gestructureerde ijzertijdnederzetting uit de periode 250–150 voor Christus. Dit onderzoek was een project van de dienst Erfgoed in het kader van de aanleg van de HogeSnelheidsLijn (HSL).
Meer-Meirberg: steentijdbewoning op een Kempense duinrug
Deze brochure gaat in op het jarenlange onderzoek naar de steentijdbewoning op de Meirberg in Meer. Deze beboste duinrug ten westen van de dorpskern is één van de boeiendste prehistorische sites in Vlaanderen. Sinds 1993 is de Meirberg omwille van zijn archeologische waarde trouwens beschermd als monument.
Vosselaar-Lindehoeve: een erf uit de ijzertijd aan het Hofeinde
Het onderwerp van deze brochure is een opgraving uit 2006. Toen voerde de Archeologische dienst Antwerpse Kempen, in samenwerking met de Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen (IOK) onderzoek uit op de verkaveling Lindehoeve aan het Hofeinde in Vosselaar. De opgraving geeft ons een kijk op het leven van een boerenfamilie uit de derde eeuw voor Christus.
Puurs-Pullaar: aan de rand van de middeleeuwse bewoning
Voor de ontwikkeling van de bedrijvenzone Puurs-Pullaar II onderzochten archeologen in 2006 het terrein. De resultaten van de opgravingen geven ons bijkomend inzicht in de middeleeuwse geschiedenis van de Pullaarpolder van de 12de tot de 16de eeuw. De archeologen van de dienst Erfgoed publiceerden hun bevindingen in deze eerste brochure in de reeks Archeologie in de provincie Antwerpen.