Het Rivierenhof herbergt verschillende typen biotopen waar uiteenlopende soorten hun plekje gevonden hebben. In het zuiden van het park zijn nog enkele ecologisch waardevolle graslanden te vinden waar bijvoorbeeld de Grote ratelaar (Rhinanthus angustifolius) en Knolsteenbreek (Saxifraga granulata) in de vroege zomer in grote getalen aanwezig zijn en de velden geel en wit kleuren. In het noorden van het park zijn oude bosbestanden terug te vinden waar Beuk (Fagus sylvatica) en Zomereik (Quercus robur) primeren. In de lente kan je hier nog enkele typische voorjaarsbloeiers terugvinden, zoals de Bosanemoon (Anemone nemorosa) en de Wilde hyacint (Hyacinthoides non-scripta). Recht achter het Kasteel kan je zelfs nog genieten van de zeldzame Bostulp (Tulipa sulvestris).

^{Bloeiende Bostulpen in april achter het kasteel Rivierenhof}

Speciale biotiek van de kwachten

Te midden van al die natuurpracht ligt het kloppend hart van het park: de rivier het Schijn. Waar men in lang vervlogen tijden nog liederen zong over de stank van het Schijn, is zij vandaag de dag weer aan de beterhand en zorgt ze voor een onderkomen voor verschillende soorten eenden en de Ijsvogel (Alcedo atthis). Het centrale deel van het park, beter bekend als ‘De Kwachten’, is dankzij het Schijn erg vochtig en zorgt voor een speciale biotiek, waar men nog Watermunt (Mentha aquatica) en Blauw glidkruid (Scutellaria galericulata) kan bewonderen. Die laatste is een indicatorsoort voor matig voedselrijke broekbossen. Jammer genoeg worden grote delen van De Kwachten momenteel overwoekerd door de exotische Canadese Kornoelje (Cornus sericea). Een andere exoot die het park is binnengeslopen via het Schijn is de Reuzenbalsemien (Impatiens glandulifera). Deze wordt actief bestreden, zodat inheemse planten hun plaatsje op de Schijnoevers kunnen behouden.

Zoogdieren groot en klein

Naast planten zijn er ook een heleboel dieren die in het Rivierenhof gespot kunnen worden. Zo is er de jaarlijkse paddentrek, waarvoor een deel van het park ’s morgens wat langer gesloten blijft. Niet alleen Padden (Bufo bufo) verlaten dan hun overwinteringsplaats om liefde te zoeken, ook andere amfibieën zoals de Kleine – en Alpenwatersalamander (Lissotriton vulgaris & Ichthyosaura alpestris) gaan in het park op zoek naar hun soortgenoten.

Ook grotere zoogdieren kan je in het Rivierenhof bewonderen. Zo is er bijvoorbeeld een grote Konijnenpopulatie (Oryctolagus cuniculus) aanwezig, die er voor zorgt dat ook de Vos (Vulpes vulpes) zijn weg naar het park gevonden heeft. Wie tijdens de late uurtjes nog een wandelingetje maakt, kan naast een Vos ook een Steenmarter (Martes foina) of een Egel (Erinaceus europeaeus) tegen het lijf lopen. Verder komen er ook verschillende soorten vleermuizen jagen boven de Vis- en Bootjesvijver en in de dreven van het park. Maar liefst zeven verschillende soorten zijn er al gezien, waaronder de zéér zeldzame Bosvleermuis (Nyctalus leisleri). In de bunker van de Kinderboerderij overwintert nu al minstens twee jaar een Gewone grootoorvleermuis (Plecotus auritus).

Nachtleven in het Rivierenhof

Naast deze verschillende soorten zoogdieren, zijn er nog heel wat dieren die ’s nachts tot leven komen op het domein. Zo werden er met behulp van een lichtval en ‘smeer’ (een mengsel van rode wijn en suiker) al bijna 400 soorten nachtvlinders gezien, waaronder verschillende zeldzame soorten met poëtische namen zoals het Zeekraalzandvleugeltje (Scrobipalpa salinella) en het Eikenborsteltje (Psoricoptera gibbosella). Dankzij het grote aanbod aan verschillende soorten waardplanten wordt verwacht dat deze lijst in de komende jaren nog aanzienlijk zal groeien.

^{Domeinwachters aan het werk om de Reuzenbalsemien te bestrijden}

Aardsterren en stofluizen

Twee soorten die zeker nog vernoemd mogen worden zijn Geastrum welwitschii en Matsumurariella species. De eerste is een paddenstoel van de orde van de Aardsterren (Geastrales), die op 28 oktober 2018 werd gezien in de serres van het park. Deze paddenstoel haalde verschillende krantenkoppen omdat hij hiervoor slechts éénmaal eerder in Europa gezien werd, namelijk in 1848 in de botanische tuin van Lissabon. Aangezien de DNA-sequentie van deze soort nog niet bekend is, werd er besloten om twee verse exemplaren in te zamelen en op te sturen naar het Nederlands Nationaal Onderzoekscetrum van Naturalis. Hier zal deze zeldzame Aardster opgenomen worden in hun collectie.
Matsumurariella is een genus toegeschreven aan de orde van de Stofluizen (Psocoptera). Soorten uit dit genus zijn voornamelijk beschreven uit Oosterse landen zoals Rusland en Japan. Zowel Geastrum welwitschii als Matsumuraiella species. zijn nooit eerder waargenomen in België.

^{Overwinterende Gewone grootoorvleermuis in de bunker van de Kinderboerderij Rivierenhof}

2096 dier- en plantensoorten geteld

Dat er er een grote verscheidenheid aan algemene, maar ook zeldzame, soorten voorkomt in het Rivierenhof is ondertussen wel duidelijk. Maar om hoeveel soorten gaat het juist en waar kunnen deze dan teruggevonden worden op het domein? De website ‘waarnemingen.be’ is een fantastische bron van informatie en biedt een antwoord op dit soort vragen. Op deze site van Natuurpunt zijn op dit moment van schrijven 2096 verschillende dier- en plantensoorten gevonden in het park, waaronder maarliefst 134 vogelsoorten, 244 soorten paddenstoelen, 377 soorten nachtvlinders en wel 592 soorten planten. Deze lijst is nog lang niet volledig en er kan nog veel nieuws ontdekt worden. Hou je ogen en oren dus goed open als je op wandel bent in het mooiste stukje groen van Deurne en omstreken!

Op onderstaande link kunnen alle recente waarnemingen in het Rivierenhof bekeken worden: https://waarnemingen.be/locations/71783/observations/? .

^{Enkele  exemplaren van G. welwitschii die in de serres van het park werden gevonden}

^{Tekst en foto’s: Rens Hendrickx}